Мамед Саид Ордубади – лучшие книги

М.С.Ордубади своей творческой вершины достиг в популярнейшем романе "Меч и перо". Прекрасно владея историческим материалом, он дает здесь широкую картину общественно-исторических событий, происходивших в средневековом Азербайджане, с особой чуткостью и душевной болью изображает положение угнетенного народа. Автор символично соединяет меч полководца Фахреддина и перо великого поэта Низами - защитников родины от арабских завоевателей и поработителей.
Образы поэтессы Мехсети. Кызыл-Арслана, Хюсамеддина, эмира Инанча, Гатибы и др. составляют галерею запоминающихся героев.

После реакционного переворота шаха Мемед-Али 23 июня 1908 г. в ряде персидских городов вспыхивает революционное движение, принимающее особенно широкие размеры в Тавризе.

В творчестве Мамед Сайда Ордубади известного азербайджанского исследователя истории и автора ряда исторических романов, "Кровавые годы. История армяно-мусульманской войны на Кавказе в 1905-1906 годах" занимают особое место. Написанный под свежим впечатлением печально известных событий, этот труд был завершен в 1908 году. Однако издан был лишь в 1911 г. на староазербайджанском (арабском) алфавите. По изданию книга вызвала большой интерес благодаря богатству фактов и обоснованности выводов. Она оказалась в неустранимом диссонансе с официальной идеологией, в силу чего почти не упоминалась даже в исследованиях, посвященных творчеству автора. Вторично книга увидела свет лишь спустя 80 лет в 1990 году, - когда в разгаре уже был Нагорно-Карабахский конфликт, развернувшийся из-за территориальных претензий Армении и сепаратизма, негласно поддерживаемого руководством СССР. Хотя при новом издании и не обошлось без некоторых купюр, книга вновь породила большой читательский интерес.

Ədib «„Dumanlı Təbriz“»əsəri ilə Azərbaycanda tarixi rоman janrının ilк g?zəl n?m?nəsini yaratmışdır. XX əsrin ilk inqilablar d?vr?n?n mənzərəsini m?əllif məhz bu əsərində canlandırmışdır. ?mumiyyətlə, Şərq həyatı haqqında ilk həqiqi və dоlğun təəss?rat, bədii, əfsanəvi dоna gеydirilmiş zəngin, hərtərəfli məlumat bu əsərdə vеrilmişdir. M.S.Ordubadinin Cənubi Azərbaycandakı inqilabı təsvir edən «„Dumanlı Təbriz“» romanı Səttar xan və Bağır xanın qəhrəmanlığından, eyni zamanda Cənubi Azərbaycan inqilab?ılarının ?z ?lkələrini İran m?rtəceləri və xarici imperialistlərinin z?lm?ndən qurtarmaq ???n apardıqları m?barizədən bəhs edir. Əsərin əsas movzusu Məşrutə hərəkatıdır. Məşrutə hərəkatı 20-ci y?zildə baş vermiş azadlıq və demokratik inqilablar ???n ilk cığır a?mışdı. Bu mənada Məşrutə hərəkatını Yaxın və Orta Şərq ?lkələrində ke?ən y?zillikdəki milli azadlıq və demokratik hərəkatların «„pioneri“» adlandırmaq olar. 1905-1911-ci illərdə baş vermiş Məşrutə hərəkatının məqsəd və məramı yolunda canlarını qurban verənlərin sayı ?oxdur. Əslində bu hərəkata pak vicdanla qoşulanlar, onu uğurlu qələbəyə ?atdırmaq istəyənlərin hamısı qəhrəmandır, tariximizdə və yaddaşımızda həmişəyaşar insanlardır. Romanın obrazlar qalereyası əlvan və zəngindir: milli azadlıq hərəkatının rəhbərləri Səttar xan və Bağır xan, Əmir Heşmət Nisari, Hacı Əli Davafuruş, m?cahidlər T?t?n??oğlu, Həsən ağa, Cavad ağa, maraqlı cizgiləri ilə se?ilən azərbaycanlı qadınlar Mahru xanım, Nabat, Təhminə xanım, Zeynəb, Rusiya və ABŞ səfirliklərinin əməkdaşları Nina və Miss Hanna, inandırıcı və yaddaqalan x?susiyyətləri ilə verilmiş Hacı Səməd xan, Sərdar Rəşid, Ş?mşad xanım, Məşədi Kazım ağa, rus zabiti Smirnov, Şeyx Əbd?ləzəl və b. Obrazlar bitkindir və m?əllif onları yalnız ayrı-ayrı epizodların iştirak?ısına ?evirməklə kifayətlənməyərək talelərini axıra qədər izləyir. Qədim Azərbaycan şəhəri Təbriz əsərdə b?t?n ?alarları, koloriti ilə, daxili həyatı və beynəlxalq aləmdə yeri ilə g?r?n?r. Sizi bu şeirlərlə baş-başa buraxırıq..

Məmməd Səid Ordubadinin tarixi romanlarından sonuncusu olan “Qılınc və qələm”də böyük Azərbaycan şairi və mütəffəkiri Nizami Gəncəvinin yaşadığı dövrün geniş, hərtərəfli mənzərəsi yaradılıb. Tarixi sənədliliklə bədii təxəyyülün ustalıqla əlaqələndirildiyi romanda iki qəhrəmana daha geniş yer verilib: bunlardan biri Nizami, digəri isə Fəxrəddindir. Kitabda Nizaminin fikri-bədii təkamülündə rol oynayan şəxsiyyətlərin bədii surətləri də diqqəti cəlb edir. Roman iki hissədən ibarətdir. Bu kitabda hər iki hissə öz əksini tapıb.

“XAN” nəşriyyatının “Xatirə ədəbiyyatı” silsiləsindən təqdim etdiyi yeddinci kitab Məmməd Səid Ordubadinin xatirələrini əhatə edir. “Həyatım və mühitim”də Ordubadi yaşadığı dönəmi detallı şəkildə oxucuya çatdıra bilir. Xatiratı oxuduqca çar hökumətinin məhbəslərində yaşanan faciələri, qadınların başına gətirilən əxlaqsız hərəkətləri, I Dünya müharibəsinin yaşatdığı acıları əhatəli şəkildə görmək olar.