Лучшие книги Андрея Михайловича Федоренко

Новы раман Андрэя Федарэнкі «Жэтон на метро» знешне нібыта працягвае прыгодніцкую тэму двух яго папярэдніх кніг, «Афганскай шкатулкі» і «Шчарбатага талера» (паводле апошняга на «Беларусьфільме» зняты тэлевізійны міні-серыял), толькі разлічаны не на падлеткаў, а на дарослых. У межах крымінальнай гісторыі ў рамане арыгінальна разгортваецца вечны сюжэт злачынства і пакарання.

В центре повести – история подростков, которые ищут клад, спрятанный в 1812 году французом. Есть схема на бересте, три монеты и загадочное слово, которое не могут расшифровать «черные» кладоискатели. Но ребята его отгадали – ведь для шифровки этого слова использовался белорусский язык. По мотивам повести поставлен четырехсерийный фильм.

Аповесці «Нічые», «Вёска» і раман «Рэвізія», што складаюць чарговую кнігу лаўрэата Літаратурнай прэміі імя I. Мележа Андрэя Федарэнкі, яшчэ падчас часопісных публікацый атрымалі шырокі чытацкі розгалас, прычым ацэнкі былі неадназначныя, нават палярныя. Чытаюцца гэтыя творы лёгка, яны насычаны дэтэктыўна-прыгодніцкімі элементамі, разам з тым аўтар прытрымліваецца строгай дакладнасці гістарычных фактаў.

Новую кнігу Андрэя Федарэнкі склаў аўтабіяграфічны раман “Мяжа”, а таксама выбраныя лепшыя апавяданні, якія ўпершыню выходзяць пад адной вокладкай. Раман-эсэ “Мяжа” пасля часопіснай публікацыі стаўся, паводле шматлікіх выказванняў крытыкі, з’явай у беларускай прозе. У творы выяўляецца своеасаблівае ўспрыманне рэчаіснасці галоўным героем, абвостранае пачуццё справядлівасці і прыгажосці.

Новую кнігу прозы Андрэя Федарэнкі складаюць шэсць аповесцей, напісаных у розныя гады. Як і заўсёды, проза А. Федарэнкі чытаецца лёгка. Але гэта зусім не лёгкае чытво. Аўтар імкнецца спасцігнуць духоўны свет сучасніка, зразумець яго клопаты і трывогі. Творы пісьменніка вызначаюцца лю­боўю да чалавека, добрым веданнем жыцця, тонкім псіхалагізмам, шчы­расцю.

Кнігу складаюць дзве новыя аповесці Андрэя Федарэнкі, а таксама дзесяць апавяданняў, напісаных у розныя гады.

Гэтыя літаратурныя эсэ пісаліся на працягу 10 гадоў. Вось як абазначыла іх крытык, выкладчыца, літаратуразнаўца М. Верціхоўская: “Структурна “Сечка” Андрэя Федарэнкі ўяўляе сабою мазаіку з перлаў. Гэта сапраўдная з’ява і падзея ў найноўшай літаратуры. Каб стварыць такую, трэба добра ўяўляць агульную задуму карціны — выразна паказаць чалавека і яго справу. Феномен “сечкі” Федарэнкі ў тым, што замешана яна на такой дробязі, як мастацкасць…”

Усе падзеі, якія адбываюцца ў аповесці, сканцэнтраваны вакол пошукаў афганскай шкатулкі — яе калісьці пераправіў адзін з герояў твора на тэрыторыю нашай краіны. Вядома ж, самую адказную работу выконваюць падлеткі. Менавіта яны высачылі злачынцаў і дапамаглі следчым органам вызваліць галоўнага героя аповесці Барыса Крушынскага з-пад арышту… Самааналіз, пошукі матываў сваіх учынкаў, любоў да жыцця, лірызм, мяккі гумар ляжаць у аснове іншых твораў пісьменніка.

У кнігу прозы Андрэя Федарэнкі ўвайшлі выбраныя лепшыя творы: аповесці “Вёска”, “Дзікі луг”, “Цугцванг”, “Гісторыя хваробы”; апавяданні “Адзін летні дзень”, “Гульба святых”, “Пеля”, “Сыч”, “Галя” і іншыя.

Новую кнігу Андрэя Федарэнкі складаюць творы, напісаныя ў апошнія гады.

1990 год. Студэнта Антона Васкевіча выключылі з інстытута... афіцыйна "за п'янства", неафіцыйна "за нацыяналізм і палітычную недобранадзейнасць".
Антон едзе дадому, у вёску, спрабуе разабрацца ў сваёй няпростай сітуацыі (сапраўдную прычыну пры выключэнні яму ніхто не называў, яго лісты чытаюць, старэйшаму брату Антона пагражаюць нейкія цёмныя асобы). Час ідзе, але нічога не праясняецца. Удалечыні ад сяброў і звыклага асяроддзя. Уладкоўваецца працаваць бібліятэкарам і... Нічога. Галоўны герой твора звычайны чалавек. І фактычна вясковае жыццё зламала яго.

Да магчымага Чытача. Гэтая кніга, шаноўны магчымы чытач, пісалася мною амаль чатыры гады. Я пісаў свае апавяданні і аповесці, шчыра спадзеючыся, што выказваю ў мастацкай форме пэўныя настроі, думкі частачкі блізкіх мне па духу людзей, я цешыў сябе надзеяю, што нейкаму незнаёмаму майму аднадумцу ад гэтай кніжкі стане трошкі лягчэй жыць — магчыма, ён адчуе сябе не такім адзінокім і знойдзе ў асобе аўтара для сябе сябра. Калі ж я сабраў кніжку, падправіў яе, шмат што перапісаў нанова, перачытаў больш уважліва яшчэ раз — як бы чужымі вачыма, калі ўспомніў тыя вусныя і пісьмовыя водгукі на маё раней друкаванае — я ўбачыў самы вялікі недахоп гэтай кніжкі. Я зразумеў, што яна не зможа задаволіць нават самага нястрогага, паблажлівага чытача, бо не дае адказу на пэўныя пытанні, у прыватнасці, — для чаго аўтар усё гэта пісаў і што ён гэтым хацеў сказаць? I даць адказ на гэтыя пытанні мастацкім творам нельга. Кніжцы патрэбна нейкае іншае завяршэнне.

Героі твораў маладога пісьменніка — нашы сучаснікі, пераважна студэнты, з іх нястомным пошукам ісціны, праўды, свайго месца ў жыцці. Аўтар тонка заўважае і ставіць вострыя маральна-этычныя і сацыяльныя праблемы, якія накапіліся ў грамадстве і ў асяроддзі моладзі ў застойны перыяд.

Усе падзеі, якія адбываюцца ў аповесці, сканцэнтраваны вакол пошукаў афганскай шкатулкі, што калісьці пераправіў адзін з герояў твора на тэрыторыю Беларусі. Вядома ж, самую адказную работу выконваюць падлеткі – менавіта яны высачылі злачынцаў і памаглі следчым органам вызваліць галоўнага героя аповесці Барыса Крышынскага з-пад турэмнага арышту. Самааналіз асобы, пошукі матываў сваіх учынкаў, любоў да жыцця, замілаванасць і захапленне навакольным асяроддзем леглі ў аснову апавяданняў “Цугцванг”, “Дарожнае знаёмства”, “Ратан” і “Чабор”.

Впервые повесть лауреата Литературной премии имени И.Мележа Андрея Федоренко "Афганская шкатулка" увидела свет в издательстве "Юнацтва" в серии "Библиотека приключений и фантастики" в 2002 году.
Все события, которые происходят в повести, сконцентрированы вокруг поисков афганской шкатулки, которую когда-то переправил один из героев произведения на территорию нашей Родины. Пожалуй, самую ответственную работу проделывают подростки. Именно они выслеживают преступников и помогают следственным органам освободить из тюрьмы главного героя повести Бориса Крушинского.

Апавяданне на тэму чарнобыля, жыцця, смерці і заняпаду.